ประเพณีลอยโขมดตำบลต้นธง ประจำปี 2559

สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดลำพูน และเครือข่ายสภาวัฒนธรรมจังหวัดลำพูน ร่วมกับเทศบาลตำบลต้นธง ประชาชนตำบลต้นธง ขอเชิญร่วมงานประเพณีลอยโขมดตำบลต้นธง ประจำปี ๒๕๕๙ ในวันที่ ๑๑ พฤศจิกายน ๒๕๕๙ เวลาตั้งแต่ ๐๙.๐๐ น. ณ บริเวณข่วงวัฒนธรรม(วัดกู่ระมัก) หมู่ที่ 4 ตำบลต้นธง อำเภอเมืองลำพูน จังหวัดลำพูนโดยมีกิจกรรมการบรรยายความเป็นมาและความสำคัญของประเพณี การฝึกปฏิบัติการทำผางประทีป การทำโคมลอย การทำโขมด การประดิษฐ์ดอกไม้สด และเวลา ๑๘.๐๐ น. เริ่มพิธีเปิดงานประเพณี ฯ
ประเพณีลอยโขมด
ด้วยประเพณียี่เป็ง เป็นประเพณีเก่าแก่ของล้านนาที่ถือปฏิบัติกันมาตั้งแต่พุทธศตวรรษ ที่ ๑๔ ในสมัยอาณาจักรหริภุญชัยได้มีประเพณีเดือนยี่เป็ง และทำพิธีลอยโขมดแล้ว มีการ จัดแต่งเครื่องสักการะบูชาใส่กระทง จุดธูปเทียนและนำปล่อยลงในน้ำ แสงไฟจะกระทบกับน้ำ เกิดเป็นเงาขึ้นวับๆ แวมๆ มองเห็นเป็นเสมือนแสงพะเนียงไฟผีโขมด ซึ่งผีโขมดนี้ เป็นชื่อเรียก ผีป่า ที่ออกหากินในเวลากลางคืน มีพะเนียงไฟมองเห็นเป็นระยะอย่างผีกระสือ ชาวล้านนา จึงเรียกว่า ลอยโขมด และจากตำนานโยนก และตำนานจามเทวีวงศ์ กล่าวว่า ประเพณี ลอยโขมด หรือลอยไฟ เป็นประเพณีดั้งเดิมที่สืบเนื่องกันมาตั้งแต่โบราณกาลแล้ว การลอยโขมด เกิดขึ้นที่อาณาจักรหริภุญไชย เมื่อประมาณ พ.ศ. ๑๔๙๐ ช่วงพุทธศตวรรษที่ ๑๔ มีกลุ่มคนมอญหรือเม็งที่อาศัยอยู่ในเมืองหริภุญไชย ได้อพยพหนีอหิวาตกโรคที่เกิดขึ้นในเมือง ผู้คนล้มตายเป็นจำนวนมาก จึงพากันอพยพออกจากหริภุญชัย ไปอยู่ที่เมืองสะเทิมหรือสุธัมมวดี และต่อไปยังเมืองหงสาวดีเป็นเวลาถึง ๖ ปี ซึ่งในช่วงเวลาดังกล่าวหลายคนก็มีครอบครัวใหม่ที่นั่น และเมื่อทราบข่าวว่าอหิวาตกโรคในหริภุญชัยได้สงบลงแล้ว จึงพากันเดินทางกลับหริภุญไชย เมื่อถึงวันครบรอบปีที่ได้จากพี่น้องที่เมืองหงสาวดี จึงจัดดอกไม้ธูปเทียน เครื่องสักการะ พร้อมทั้งเครื่องอุปโภคบริโภคใส่ลงใน สะเปา ลักษณะคล้ายเรือ หรือใส่ในสะตวงหรือกระทงลอยลงน้ำแม่ปิง น้ำแม่กวง น้ำแม่ทา เพื่อส่งความระลึกถึงญาติพี่น้องที่ยังอยู่เมืองหงสาวดี จึงเป็นมูลเหตุของการลอยสะเปาหรือลอยโขมด หรือลอยกระทงนับแต่นั้นมาถึงปัจจุบัน